Kort voorstellen: Wie ben ik?
Mijn naam is Corneli Kerkhof, en ik ben gevraagd om mijn visie op het onderwerp in liefde laten gaan, euthanasie bij ggz-problematiek te geven door Ellen Beukema van de stichting.
Ruim 20 jaar geleden zijn mijn man en ik gestart met een eigen zorgbedrijf, zorggroep Scilla Andante. Vanuit mijn verpleegkundige achtergrond had ik het idee dat zorg beter en persoonlijker kan dan toentertijd in de grote instellingen.
Drijfveer was onder meer onze dochter met brede ggz problematiek.
De zorggroep is in 2004 gestart met 5 plekjes en veel dieren en inmiddels zijn we gegroeid naar 4 woonlocaties en een dagbestedingslocatie, een aantal ambulante bewoners en in totaal 45 cliënten.
Binnen onze doelgroep wonen regelmatig mensen met een wens om hun leven te beëindigen. Een aantal keren hebben bewoners ook suïcidepogingen gedaan vanuit deze wens, met soms ook voor hun positief resultaat. Als het niet lukt is het voor de bewoner enorm traumatisch, als het wel lukt dan is het voor de omgeving zo intens verdrietig en traumatisch. Al hebben we wel eens verzucht: gelukkig, hij heeft nu de rust…dan nog blijft er altijd die vraag: wat heb ik gemist, waarom heb ik dit niet kunnen voorkomen….
En ook het gevoel dat het zo… ik zoek een goed woord… niet-netjes is… zo heftig, een ophanging, een sprong, verdrinking… het levert zulke akelige plaatjes op, zeker ook voor de werkers in de zorg, die zich vaak lang blijven verwijten dat ze het niet hebben kunnen voorkomen.
En dan nog alle mislukte pogingen met bijbehorende schade, zowel lichamelijk als psychisch.
Hoe kwam ik in contact met de stichting?
We kwamen met de stichting in contact toen een paar bewoners een actieve levenseindewens hadden. Via een bevriende psychiater hoorden we over de stichting en daar bleek een voor ons bekende psychiater aan verbonden, Kit Vanmechelen. Zij was jarenlang een van de betrokken psychiaters van een aantal van onze bewoners.
Toen we een bijscholingscyclus gingen organiseren kwam al snel de wens naar boven om over het onderwerp levensbeëindiging bij GGZ problematiek een item te maken. Vandaar dat ik toen contact heb gelegd, en een fijn gesprek heb gehad met Ellen Beukema.
De problematiek van haar dochter lijkt veel op die van onze eigen dochter en ook meerdere bewoners van de zorggroep herken ik in het verhaal van Esther.
Wat doet het met jou als hulpverlener als een cliënt zegt dat hij/zij niet meer wil leven?
Wat het met me doet als een bewoner zegt niet meer te willen leven? Volledig begrip en bewondering om hiervoor te kiezen, en heel blij als ze niet kiezen voor suïcide maar voor levenseinde door middel van euthanasie. Juist omdat het dan rustig en mooi en waardig kan gaan, met betrokkenheid van de mensen waar je het meest van houdt… ik vind suïcide het toppunt van eenzaamheid vertegenwoordigen en een uiting van totale reddeloosheid, geen uitweg meer zien en daardoor je angsten voorbij gaan en er zelf, alleen en eenzaam een einde aan maken… hoe triest is dat? En hoe vaak mislukt dit niet? En zijn er nog veel meer problemen als voor de poging.
Wat heeft onze inbreng jou gebracht?
Na het gesprek met Ellen, het zien van de film over Esther, het lezen van het boek Laat me gaan en de presentatie van Ellen in onze bijscholingsweken is mijn visie op euthanasie voor GGZ bewoners niet veranderd, slechts bevestigd.
Ik vind het fantastisch dat deze mensen ook recht krijgen op een door hen zelf gekozen einde van een enorm moeilijk leven… ik kan maar 1 kritisch punt aantekenen… het traject duurt vaak erg lang… bewoners moeten een consistent verhaal neerzetten, keer op keer op keer… dat begrijp ik… zorgvuldigheid is erg belangrijk, maar als een bewoner met deze wens komt, is dit vaak na een heel lange hulpverlenersgeschiedenis met veel moeilijke trajecten… en als het traject tot levenseinde dan ook weer jaren duurt… begrijp ik dat ze alsnog naar suïcide grijpen…
Het zou zo fijn zijn als er, door de ervaringen die er inmiddels zijn, wat kortere trajecten zouden kunnen worden doorlopen, waardoor deze mensen niet eindeloos hoeven te wachten op de rust waar ze zo naar verlangen.
Ik hoop dat jullie iets hebben aan mijn mening en visie, het is maar een mening… en ik bewonder jullie werk.
Corneli Kerkhof, Autismedeskundige, adviseur van zorggroep Scilla Andante
